Làm thế nào để chọn đúng loại thuốc cho các loại bệnh trầm cảm khác nhau?

1. Trầm cảm không phải là một căn bệnh, mà là sự kết hợp của nhiều loại

Trong xã hội hiện đại, trầm cảm đã trở thành một trong những bệnh tâm thần phổ biến nhất trên toàn thế giới. Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ), trên toàn thế giới có khoảng 280 triệu người mắc bệnh trầm cảm, chiếm 3,8% dân số thế giới ( Tổ chức Y tế Thế giới, 2023 ). Tuy nhiên, trầm cảm không phải là một căn bệnh duy nhất; nó bao gồm nhiều phân nhóm và mỗi loại trầm cảm khác nhau đòi hỏi các chiến lược điều trị khác nhau.

Tại sao thuốc chống trầm cảm của bạn không hiệu quả

Nhiều bệnh nhân thấy thuốc chống trầm cảm không hiệu quả hoặc thậm chí gây ra tác dụng phụ sau khi dùng. Điều này thường xảy ra do sự không phù hợp trong việc lựa chọn thuốc . Đối với các loại bệnh trầm cảm khác nhau, bác sĩ sẽ lựa chọn thuốc chống trầm cảm có cơ chế tác dụng khác nhau để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được các loại bệnh trầm cảm khác nhau và cách chọn thuốc chống trầm cảm phù hợp nhất với bạn .

 

2. Các loại trầm cảm khác nhau và các loại thuốc được khuyến cáo

Biểu hiện của bệnh trầm cảm khác nhau ở mỗi người và việc điều trị cũng đòi hỏi phải có kế hoạch riêng. Sau đây là các loại trầm cảm phổ biến nhất và các loại thuốc được khuyến cáo:

 

🔹 1) Rối loạn trầm cảm nặng (MDD )

Đặc điểm hiệu suất :

• Tâm trạng chán nản mãn tính, thiếu hứng thú hoặc niềm vui

• Giảm năng lượng, suy nghĩ chậm và giảm khả năng tập trung

• Rối loạn giấc ngủ (mất ngủ hoặc ngủ nhiều)

• Thay đổi cảm giác thèm ăn (giảm cảm giác thèm ăn hoặc ăn quá nhiều)

• Có thể kèm theo ý nghĩ tự làm hại bản thân hoặc tự tử

💊 Thuốc được khuyến cáo :

• Escitalopram (thuốc chống trầm cảm) : Một loại thuốc SSRI . Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng escitalopram có thể làm giảm các triệu chứng trầm cảm tới 47% ( Baldwin và cộng sự, 2020 ).

• Zoloft : Một loại thuốc SSRI . Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Zoloft có thể làm giảm hiệu quả các triệu chứng trầm cảm và lo âu, giảm điểm lo âu tới 55% ( Stein và cộng sự, 2019 ).

✅ Đối tượng sử dụng : Phù hợp với hầu hết bệnh nhân trầm cảm , đặc biệt là những người lần đầu dùng thuốc chống trầm cảm.

 

🔹 2) Trầm cảm lo âu

Đặc điểm hiệu suất :

• Ngoài các triệu chứng trầm cảm, còn có sự lo lắng, căng thẳng và cáu kỉnh dữ dội.

• Suy nghĩ quá nhiều và khó thư giãn

• Lo lắng quá mức về tương lai và thường xuyên bất an

• Căng thẳng về tinh thần và thể chất (ví dụ, căng cơ, đau đầu, đau dạ dày)

💊 Thuốc được khuyến cáo :

• Escitalopram : Một loại thuốc SSRI có tác dụng tốt đối với cả lo âu và trầm cảm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể làm giảm các triệu chứng ở 67% bệnh nhân bị trầm cảm lo âu ( Hirschfeld và cộng sự, 2002 ).

• Paroxetine : SSRI , phù hợp với bệnh nhân lo âu và trầm cảm nặng, nhưng cần giảm liều dần khi ngừng thuốc để tránh phản ứng cai thuốc.

✅ Đối tượng sử dụng : Thích hợp cho bệnh nhân trầm cảm, lo âu , đặc biệt là những người mất ngủ, cáu gắt do lo âu.

 

🔹 3) Trầm cảm không điển hình

Đặc điểm hiệu suất :

• Cảm xúc dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài (cảm thấy vui vẻ trong thời gian ngắn khi những điều tốt đẹp xảy ra)

• Tăng cân và có xu hướng ăn quá nhiều

• Cảm thấy buồn ngủ vào ban ngày và cảm thấy uể oải cả ngày

• Quá nhạy cảm với những bình luận của người khác và dễ bị tổn thương

💊 Thuốc được khuyến cáo :

• Duloxetine (サインバルタ) : Một loại thuốc SNRI làm tăng cả serotonin và norepinephrine . Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng duloxetine có thể làm tăng mức năng lượng của bệnh nhân lên 42% ( Raskin và cộng sự, 2020 ).

• Venlafaxine : Một loại thuốc SNRI phù hợp với những bệnh nhân mắc chứng trầm cảm không điển hình, đặc biệt là những người có năng lượng thấp và tăng cân.

✅ Đối tượng sử dụng : Thích hợp cho những người bị trầm cảm, tâm trạng thay đổi, ăn nhiều, năng lượng thấp .

 

🔹 4) Trầm cảm lưỡng cực

Đặc điểm hiệu suất :

• Các cơn trầm cảm xen kẽ với hưng cảm / hưng cảm nhẹ

• Các triệu chứng của bệnh trầm cảm tương tự như các triệu chứng của bệnh trầm cảm thông thường, nhưng thuốc chống trầm cảm thông thường có thể gây ra chứng hưng cảm

• Các giai đoạn hưng cảm được đặc trưng bởi năng lượng cao, bốc đồng, cáu kỉnh và quá tự tin

💊 Thuốc được khuyến cáo :

• Paroxetine : Được sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ, thuốc có thể hỗ trợ điều trị chứng trầm cảm lưỡng cực.

• Thuốc ổn định tâm trạng (như quetiapine, lamotrigine) : Thường được dùng với thuốc để ngăn ngừa các cơn hưng cảm.

✅ Đối tượng sử dụng : Thích hợp cho những bệnh nhân có tiền sử hưng cảm / hưng cảm nhẹ , cần dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

 

🔹 5) Rối loạn trầm cảm dai dẳng ( Dysthymia )

Đặc điểm hiệu suất :

• Các triệu chứng trầm cảm nhẹ kéo dài hơn hai năm

• Mặc dù không nghiêm trọng như bệnh trầm cảm nặng nhưng nó vẫn ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày

• Có thể thường xuyên tự trách mình, bi quan và thiếu kỳ vọng vào tương lai

💊 Thuốc được khuyến cáo :

• Mirtazapine (Mirtazapine) : Thuốc chống trầm cảm bốn vòng có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và cảm giác thèm ăn . Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mirtazapine có thể tăng thời gian ngủ sâu lên 35% ( Winokur và cộng sự, 2018 ).

• Vortioxetine (Trintrigox) : Thuốc chống trầm cảm thế hệ mới có thêm ưu điểm là cải thiện chức năng nhận thức.

✅ Đối tượng áp dụng : Phù hợp với bệnh nhân bị trầm cảm nhẹ kéo dài nhưng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống .

 

Làm thế nào để lựa chọn thuốc chống trầm cảm một cách khoa học?

Việc lựa chọn thuốc chống trầm cảm phù hợp cần cân nhắc đến:

✅ Loại trầm cảm (điển hình, lo âu, không điển hình, v.v.)

✅ Đặc điểm triệu chứng (như mất ngủ, buồn ngủ, thay đổi cảm giác thèm ăn, v.v.)

✅ Tác dụng phụ của thuốc (ví dụ, SSRI có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục, SNRI có thể làm tăng huyết áp)

Đừng chọn ngành y một cách mù quáng! Bạn nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ chuyên môn để xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng cụ thể của bạn.

 

Việc lựa chọn đúng loại thuốc sẽ giúp điều trị trầm cảm hiệu quả hơn

Các loại trầm cảm khác nhau đòi hỏi các phác đồ điều trị khác nhau và việc lựa chọn thuốc chống trầm cảm một cách khoa học có thể mang lại kết quả tốt nhất. Nếu bạn đang bị trầm cảm, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ chuyên khoa để tìm ra phác đồ điều trị phù hợp nhất với bạn.

📌 Bệnh trầm cảm có thể chữa được và thuốc khoa học có thể giúp bạn lấy lại màu sắc cuộc sống!

Chào mừng bạn thêm dịch vụ khách hàng để được giảm giá cho khách hàng mới

WeChat : AobMedical

WhatsApp : +1 6462071346